Non é ciencia ficción nin un episodio de Black Mirror. É ciencia galega, con acento de Monte Alto e bata branca do Chuac. O Instituto de Investigación Biomédica de Koruña (Inibic) vén de acadar un fitazo mundial: conseguir que un órgano feito parcialmente nun laboratorio funcione dentro dun animal vivo.
Si, liche ben. Un riñón reparado con miniórganos humanos —organoides, chámanlles eles— foi trasplantado a un porquiño e sobreviviu dous días enteiriño, sen dano, sen rexeitamento e con luz propia. Literalmente: brilla, porque os científicos marcárono cun composto fluorescente para comprobar que seguía vivo.
E seguiu.
De Koruña ao futuro (pasando por Barcelona)
A historia comeza a uns quilómetros, no Instituto de Bioenxeñaría de Cataluña (IBEC), onde o equipo da doutora Núria Montserrat leva anos traballando na creación de organoides renais humanos, esas pequenas estruturas tridimensionais que imitan un riñón en miniatura.
En galego plano: fixeron un miniriñón de laboratorio.
Pero faltaba o paso decisivo: demostrar que podía servir de verdade. E aí entrou en xogo o equipo koruñés do Inibic/Chuac, con Alberto Centeno ao mando, un veterinario e cirurxián que leva anos investigando como darlle nova vida a órganos que, ata hoxe, estaban condenados ao colector biolóxico.
Un porquiño con corazón humano (metaforicamente falando)
O escollido para a proba foi un porco, porque o seu riñón é practicamente idéntico ao humano en tamaño, forma e función.
Primeiro, o equipo extraiu o órgano e conectouno a unha máquina de perfusión normotérmica, un aparello que o mantén vivo, con sangue, osíxeno e todo o necesario como se seguise dentro do corpo.
 |
| Máquina de perfusión normotérmica co riñon. Foto de El Ideal Gallego |
Alí, nese pequeno universo controlado, implantáronlle os organoides humanos.
Despois, o riñón foi de novo trasplantado ao animal.
E o resultado foi histórico: o órgano funcionou perfectamente, demostrando que é posible “curar” un órgano antes do trasplante.
Un soño que pode cambiar o mundo
O que isto significa é de tolos —para ben—:
-
No futuro poderiamos reparar un riñón danado sen necesidade dun donante.
-
Poderíase usar o propio órgano do paciente, curado coas súas propias células, evitando o rexeitamento.
-
Mesmo se o órgano dun donante non está en bo estado, poderíase rexenerar antes do transplante.
En palabras máis koruñesas: isto é pasar de pedir un riñón prestado a arranxar o que xa tes no corpo.
Do 81 ao 2025: dúas xeracións de pioneiros
Hai unha imaxe fermosa e simbólica neste experimento.
Un dos homes que participou na primeira operación de transplante renal feita en Galicia, alá polo 1981, Marcelino González Martín, volveu vestir bata no Inibic corenta anos despois para formar parte deste proxecto.
 |
| Equipo de científicos do proxecto. Foto de El Independiente. |
Aquel cirurxián que viu nacer a era dos transplantes, hoxe axuda a abrir a era da rexeneración de órganos.
Non é unha metáfora: é unha vida enteira dedicada a facer que os corpos non se rindan.
Ciencia feita aquí, en Koruña
O proxecto está asinado polo Inibic, dependente da Xunta de Galicia, en colaboración co Chuac, o IBEC, a Organización Nacional de Transplantes e o Instituto de Saúde Carlos III.
E foi publicado na revista Nature Biomedical Engineering, que é algo así como o Riazor dos científicos: só xogan os mellores.
Aínda que eles o expliquen con palabras técnicas —perfusión normotérmica, organoides, marcadores fluorescentes—, o fondo é sinxelo e emocionante: en Koruña conseguiuse que un órgano reparado en laboratorio poida vivir.
Unha revolución con acento herculino
Cando no mundo se fale de medicina rexenerativa, haberá que dicir que un dos primeiros pasos deu aquí, entre a Torre e o Materno, entre o cheiro a mar e o latexar dun quirófano que leva décadas facendo historia.
E quen sabe... talvez dentro duns anos, cando alguén salve un riñón sen donante, nalgún despacho frío de Harvard ou no Tokyo Medical Center, alguén recorde que todo empezou cun porquiño galego e uns científicos de Koruña que non se conformaron co imposible.
Porque, como diría calquera rabuñeiro de barrio:
“se aquí non o facemos, quen o vai facer?”
No hay comentarios:
Publicar un comentario
Tú Koruño o simpatizante de Koruña City cuál es tu opinión???